Klasyczne miary rozkładu – teoria
Klasyczne miary rozkładu to takie, które uwzględniają wszystkie wartości uzyskane w próbie losowej. W związku z tym, zmiana dowolnego elementu próby powoduje zmianę wartości miary.
Do miar klasycznych zaliczamy:
- średnią arytmetyczną
- wariancję
- współczynnik skośności
- momenty centralne
- momenty zwykłe
Średnia arytmetyczna
Średnia jest najprostszą miarą stosowaną w analizie danych. Często jest kojarzona jako wartość leżąca blisko środka danej zbiorowości. Informuje nas o tym jakiej wartości możemy się spodziewać przy analizie losowej obserwacji. Jednakże średnia nie zawsze zwraca wartość możliwą w rzeczywistości.
Np. Co oznacza sformułowanie, że średnia liczba samochodów posiadanych przez rodzinę jest równa 1.23 ?
Możemy zinterpretować to stwierdzenie w ten sposób, że przeciętna rodzina ma ok. 1 samochodu, ale pewna część rodzin posiada co najmniej 2 auta(prawdopodobnie istnieją także rodziny posiadające 0, zaniżające średnią).
Musimy jednak pamiętać, że istnieje również możliwość, że żadna z rodzin nie posiada 1 samochodu, a istnieją wyłącznie rodziny z 0 lub kilkoma samochodami. Dzieje się tak, ponieważ średnie są silnie narażone na działanie wartości skrajnych.
Rodzaje szeregów:
a) SZCZEGÓŁOWY
![]()
b) ROZDZIELCZY-ILOŚCIOWY
![]()
c) ROZDZIELCZY-CZESTOŚCIOWY
![]()
d) PRZEDZIAŁOWY – ILOŚCIOWY
![]()
e) PRZEDZIAŁOWY – CZĘSTOŚCIOWY
![]()
Oznaczenia:
n – ilość obserwacji
Xi – wartość i-tej obserwacji
wi – częstość i-tej obserwacji lub przedziału
![]()
– wartość środkowa i-tego przedziału
Wariancja
Wariancja jest najczęściej wykorzystywaną w statystyce miarą zróżnicowania danej cechy. Pozwala nam ona określić o ile obserwacje odbiegają o średniej. Dana cecha może być silnie zróżnicowana(duża liczba obserwacji oddalonych od średniej) lub słabo zróżnicowana(większość obserwacji leży blisko średniej)
Wariancja jest momentem centralnym drugiego rzędu zmiennej losowej. Najczęściej obliczana ze wzoru:
![]()
Odchylenie standardowe to pierwiastek z wariancji.
![]()
Rodzaje szeregów:
SZCZEGÓŁOWY:
![]()
ROZDZIELCZY-ILOŚĆIOWY:
![]()
ROZDZIELCZY-CZĘSTOŚCIOWY:
![]()
PRZEDZIAŁOWY-ILOŚCIOWY:
![]()
PRZEDZIAŁOWY-CZĘSTOŚCIOWY:
![]()
Legenda:
n – ilość obserwacji
Xi – wartość i-tej obserwacji
ni – liczebność i-tej obserwacji/przedziału
ωi – częstość i-tej obserwacji/przedziału
wartość środkowa i-tego przedziału:
![]()
Współczynnik asymetrii(skośności)
Współczynnik asymetrii(skośności) pozwala określić w jaki sposób rozłożone są dane, tzn. czy dane są symetrycznie(równomiernie) rozłożone po obu stronach średniej, czy któraś strona jest dominująca – np. więcej obserwacji leży po prawej stronie, położone są dalej od średniej.
Współczynnik skośności określony jest wzorem:
![]()
Wynik interpretuje się w taki sposób:
- Jeżeli As>0 to występuje asymetria prawostronna, czyli prawa strona jest “dłuższa”
- Jeżeli As<0 to występuje asymetria lewostronna, czyli lewa strona jest “dłuższa”
- Jeżeli As=0 to asymetria nie występuje.

1)As<0 – asymetria lewostronna

2) As>0 – asymetria prawostronna

3) As=0 – brak asymetrii(rozkład symetryczny)
Momenty centralne
Wyróżniamy 4 momenty centralne. Każdy z nich tak na prawdę odpowiada jednej z miar wykorzystywanych w statystyce. Momentem centralnym nazywamy średnią arytmetyczną odchyleń poszczególnych wartości zmiennej od średniej, podniesionych do potęgi r.
Moment centralny pierwszego rzędu zawsze jest równy 0
Momentem centralnym drugiego rzędu nazywamy wariancję.
Momentem centralnym trzeciego rzędu nazywamy współczynnik asymetrii(skośności)
Momentem centralnym czwartego rzędu nazywamy współczynnik kurtozy(miara koncentracji obserwacji)
![Rendered by QuickLaTeX.com \[m_{r}=\frac{1}{n}\sum_{i=1}^{k}(x_{i}-\overline{x})^{r}\]](https://statystyka.online/wp-content/ql-cache/quicklatex.com-9e0cddeccac79b30d896cc91c22e466c_l3.png)
Legenda:
r – rząd, stopień momentu
mr – moment centralny r-tego stopnia
xi – poszczególne obserwacje
n – liczba obserwacji
![]()
